Ouders worden zo in beslag genomen door hun telefoon dat ze niet altijd de volle aandacht hebben voor hun kinderen. Het risico bestaat zelfs dat die daardoor minder goed leren praten.
Marc Kruyswijk Het Parool 4 november 2019
Ouders besteden vaker dan hun zelf lief is aandacht aan hun mobiele telefoon in plaats van aan hun jonge kinderen. Dit draagt bij aan taalachterstand bij opgroeiende kinderen. Uit onderzoek door de Hema Foundation blijkt dat 81 procent van de ouders zegt tijd te besteden aan de smartphone die ze eigenlijk aan hun kind zouden moeten besteden. Bijna 60 procent van de deelnemers aan het onderzoek, waaraan duizend ouders meededen, zegt meer oprechte of kwalitatieve aandacht te willen besteden aan hun kind.
Volgens deskundigen zijn de resultaten aanleiding meer aandacht te besteden aan de gevolgen van het schermgebruik van ouders van kinderen tot en met vier jaar. Uit onderzoek van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid blijkt dat 25 procent van de kinderen in Nederland een taalachterstand heeft.
In de handpalm
Margriet Sitskoorn, hoogleraar klinische neuropsychologie aan Tilburg University: “Als ouders weten dat veel taal noodzakelijk is voor de ontwikkeling van de hersenen van hun kind en voor succes later in het leven, zouden ze veel gemotiveerder zijn om hun telefoon weg te leggen.”
Taal doet er namelijk toe, zegt Sitskoorn. “Taal relateert aan structuur en structuur zelfs aan logica en moraal. Oorzaak en gevolg, het zit in taal. Maar kinderen worden niet taalrijk en -slim geboren, je moet ze taal echt leren: kinderen doen dat door te zien, te horen en te doen. Tussen de 0 en de 4 zijn kinderen extra gevoelig voor het leren van taal. Je moet veel met ze praten, en je kunt ook denken aan voorlezen.”
Verslavende werking
Volgens Sitskoorn wordt er mede door de smartphone minder tegen kinderen gesproken. “De telefoon heeft ook een verslavende werking: je bent niet meer de meester over je eigen aandacht, er komen steeds alerts en likes tussendoor.”
Dat zegt ook Peter Nikken, lector jeugd en media aan de Hogeschool Windesheim en hoogleraar mediaopvoeding aan de Erasmus Universiteit. “Jongeren zijn veel met hun telefoon bezig, maar ook volwassenen zitten constant met een smartphone in de hand. Er zijn altijd wel weer berichtjes, nieuwtjes. Of er wordt muziek geluisterd met de oortjes in, waardoor je minder aandacht voor het kind hebt. De telefoon past nu eenmaal in de handpalm, je hebt die altijd bij je.”
Kritische gedachte
Volgens Nikken is er een nieuwe generatie jonge ouders die is opgegroeid met moderne technologie. “Dit is een gemedialiseerde samenleving. In die zin zou je deze uitkomsten als iets positiefs kunnen zien: er is in elk geval sprake van bewustwording, er zit een soort kritische gedachte achter.”
Volgens buitenlands onderzoek hebben ook oudere kinderen last van het mediagebruik van ouders, zegt Nikken. “Als zij iets te vertellen hebben of als ze iets willen laten zien waar zij trots op zijn, terwijl hun ouders diep verzonken zitten in hun beeldscherm, krijgen ze niet onmiddellijk aandacht. Of ouders reageren wel, maar gaan daarna dan gelijk terug naar hun werk of muziek. Kinderen krijgen dan het gevoel dat hun ouders zich er een beetje van afmaken.”
Is dat zorgelijk? We weten nu nog niet wat langetermijneffecten van mediagebruik zijn, zegt Nikken. “Maar te weinig aandacht kan risico’s opleveren voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Het gaat om belangrijke facetten die ertoe doen, die uitmaken wat voor persoon je wordt later. En of je mee kan komen in de samenleving.”
Dit artikel lees je op de site van het Parool hier
Commentaires